محمد رضا نیک نفس (معلم)

متن

چهارشنبه, ۴ دی ۱۳۹۲، ۰۵:۰۰ ب.ظ

متنطولانی


«رد پای رژیم سعودی در خشونت‌های عراق»
یک خودروی بمب گذاری شده در بغداد
یکشنبه 1 دی 1392 | 07:14
تهمینه بختیاری

در حالی که میلیون‌ها نفر از زائران شیعه برای پاسداشت مراسم اربعین حسینی در نجف و کربلا تجمع کرده‌اند، گروه‌های تکفیری وابسته به القاعده به خشونت‌ها در این کشور شدت بخشیده‌اند.

در روزها و هفته‌های اخیر شبه‌نظامیان وابسته به القاعده که در سوریه به طور مفتضحانه‌ای در حال شکست هستند، تلاش می‌کنند که این ناکامی خود را با ایجاد ناامنی و بی‌ثباتی در عراق و اقدامات تروریستی جبران کنند.

مهمترین حامی گروه‌های تکفیری در عراق و سوریه عربستان سعودی است که در ماه‌های اخیر از هیچ اقدامی برای ناامن کردن منطقه خاورمیانه فروگذار نکرده است. با وجود این، عربستان در ماه‌های اخیر سه شکست بزرگ را تجربه کرده است. اولین مورد مساله سوریه بود که با وجود توطئه شاهزاده بندر بن سلطان، رئیس سازمان اطلاعات عربستان برای تدارک یک حمله شیمیایی توسط شبه‌نظامیان در سوریه، به منظور فراهم کردن زمینه‌های مداخله خارجی در این کشور با شکست مواجه شد. بویژه این که پس از عقب‌نشینی امریکا از حمله به سوریه و توقف ارسال اسلحه به برخی از گروه‌های شبه‌نظامیان توسط حامیان غربی آن‌ها، ارتش سوریه به موفقیت‌های قابل توجهی در این کشور دست یافت.

دومین شکست بزرگ عربستان، توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت بزرگ جهانی در ۲۴ نوامبر بود که ضربه بزرگی برای عربستان محسوب می‌شد. این مساله باعث انتقاد علنی مقامات سعودی از امریکا و به طور کلی غرب شد. به طوری که شاهزاده محمد بن نواف که عضو خانواده سلطنتی عربستان سعودی نیز هست، در تحلیلی در روزنامه نیویورک تایمز نوشت که رویکرد غرب در قبال ایران و سوریه، خطری برای ثبات و امنیت در منطقه خاورمیانه است. انتقاد علنی مقامات سعودی از امریکا نشان دهنده اوج نارضایتی آن‌ها از توافق غرب با ایران است. شرایطی که رژیم وهابی عربستان را به رژیم صهیونیستی اسرائیل نزدیک کرده است.

اما در عراق نیز عربستان نتوانسته است به اهداف مد نظر خود دست یابد. هدف عربستان در عراق به راه اندازی یک جنگ فرقه‌ای بود که در نتیجه آن بتواند به سرکوب گسترده شیعیان در عربستان بویژه در استان شرقی و القطیف بپردازد.

با وجود این، در حال حاضر اکثر مردم عراق از سنی و شیعه به نقش منحوس عربستان سعودی در خشونت‌های عراق پی برده‌اند. بویژه این که روزنامه گاردین با انتشار اسنادی به نقش عربستان سعودی در تحولات عراق صحه گذاشت. به نوشته روزنامه گاردین، کریستوفر هیل، سفیر سابق آمریکا در عراق در پیام‌های محرمانه‌ای که در سال ۲۰۰۹ میلادی به وزارت امور خارجه آمریکا ارسال کرده، آورده است: عربستان بزرگترین چالش را برای عراق به وجود می‌آورد و اجازه نمی‌دهد که دولت این کشور به راحتی امنیت و ثبات را برقرار کند.






این مقام‌ آمریکایی در ادامه می‌گوید: ما به مشاور شورای امنیت ملی آمریکا اعلام کرده‌ایم که تاثیر عربستان در عراق بسیار مهم‌ است چرا که عربستان سعودی حملات القاعده در عراق را برای تضعیف دولت این کشور از نظر مالی تامین می‌کند.

مهمترین گروه تروریستی در عراق که عامل بیشترین ناامنی‌ها در این کشور است، گروه موسوم به دولت اسلامی عراق است. این گروه وهابی که گرایش‌های افراطی ضدشیعی نیز دارد، توسط عربستان از نظر مالی و تسلیحاتی حمایت می‌شود.

از سوی دیگر، خبرگزاری عراقی «براثا» با انتشار سندی در پایگاه اطلاع رسانی خود فاش کرد: عربستان سعودی، علاوه بر تعیین سرکرده جدید شبکه تروریستی القاعده در عراق ، دستور ارسال سلاح به این کشور برای خرابکاری را صادر کرده است.

شاهزاده بندر بن سلطان، رئیس سازمان اطلاعات عربستان و سفیر سابق این کشور در آمریکا، فردی به نام ابوسلیمان را به جای ابوعمر البغدادی و ابوایوب المصری به عنوان فرمانده جدید القاعده معرفی کرده است. ابوایوب المصری سرکرده سابق شبکه القاعده در عراق و ابوعمر البغدادی، سرکرده گروه موسوم به دولت اسلامی عراق وابسته به القاعده در ماه آوریل در منطقه الثرثار در استان صلاح‌الدین توسط نیروهای دولتی عراق به هلاکت رسیدند. از آن زمان در باره خلأ رهبری این گروه تروریستی در عراق نگرانی‌هایی در میان حامیان آن از جمله عربستان به وجود آمده بود.

در سند افشا شده آمده است، به دستور شاهزاده بن بندر مسئول پرونده عراق ، در نشست ستاد مشترک در تاریخ دوم ماه مه سال ۲۰۱۰ میلادی ابوسلیمان، دارای تابعیت دو گانه عربستانی – عراقی به عنوان مسئول سازمان القاعده در عراق تعیین شد. از ابوسلیمان به عنوان عنصر مورد اعتماد شورای امنیت ملی و ستاد مشترک عربستان و دارای تجربه نظامی و اطلاعاتی یاد شده است. تجهیز سازمان القاعده در عراق به سلاح‌های جدید، تشکیل کمیته نظارت بر روند ارسال سلاح بیشتر برای این گروه از راه‌های سری، ارتباط همه گروه‌های مسلح تحت حمایت عربستان با ابوسلیمان و قطع کمک‌های مالی و تسلیحاتی به گروه‌هایی که رهبری القاعده عراق را نپذیرند، از جمله تصمیم‌های جلسه‌ای است که به ریاست بندر بن سلطان برگزار شده است.

یکی دیگر از اسناد نقش داشتن عربستان در تحولات عراق را می‌توان در نوع مخابره خشونت‌ها در عراق در شبکه‌های خبری وابسته به عربستان نظیر الجزیرة و العربیة دید.

اخیرا شبکه خبری العربیه برای مخابره اخبار در مورد اقدامات تروریستی در عراق، نقشه جدیدی را پخش کرده است که در آن عراق به سه بخش سنی‌نشین، شیعه‌نشین و کردنشین نشان داده شده است.

نکته جالب توجه، در رویکرد این رسانه خبری، مبالغه کردن در اخبار مربوط به بمبگذاری در اماکن سنی‌نشین است، به گونه‌ای که همواره مناطق شیعه نشین را مصون از این بمب‌گذاری‌ها توصیف می‌کند.

اما سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که چرا با وجود افشای این اسناد عراق به عربستان اجازه می‌دهد که تا این حد در امور داخلی این کشور دخالت کند.

براساس مفاد منشور سازمان ملل، هیچ کشوری حق مداخله در امور داخلی کشور دیگر را ندارد. اکنون که به جز رسانه‌های داخلی عراق، رسانه‌های غربی از جمله روزنامه گاردین به صراحت از نقش عربستان سعودی در خشونت‌های عراق پرده برداشته است، چرا عراق و جامعه جهانی، تحرکی برای مقابله با عربستان نشان نمی‌دهند؟

برای پاسخ به این سئوال باید علت این امر را در موضع امریکا در قبال عربستان جستجو کرد. مقامات عراقی در شرایط فعلی همچنان وابسته به کمک‌های مالی امریکا و برخی از متحدانش هستند. شرایط سیاسی هنوز در عراق چندان باثبات نیست و دولت این کشور می‌داند که نمی‌تواند به صورت علنی از عربستان که یکی از متحدان اصلی امریکا در منطقه خاورمیانه است، انتقاد کند.

از سوی دیگر امریکا نیز به دلیل وابستگی به بازار نفت و موقعیت عربستان در میان کشورهای عربی منطقه خاورمیانه تلاش می‌کند که خود را در مقابل رژیم پادشاهی عربستان سعودی قرار ندهد.

البته عربستان و امریکا در این هدف راهبردی با یکدیگر اشتراک نظر دارند که نوری المالکی را ناتوان در اداره عراق توصیف کنند. اما نقطه نظر این دو با یکدیگر تفاوت دارد. عربستان نگران قدرت گرفتن شیعیان و در نهایت قدرت گرفتن شیعیان در داخل عربستان هستند، در حالی که امریکا به شدت نگران تقویت و نفوذ ایران در عراق در صورت موفقیت مالکی هستند.

ت ب/ا ف

تهمینه بختیاری کارشناس مسایل خاورمیانه و امریکای لاتین است. از سال 1379 فعالیت رسانه‌ای خود را با موسسه مطالعات فلسطین آغاز کرده است و در سازمان صدا و سیما در حوزه آمریکای لاتین و همچنین خاورمیانه فعالیت خود را ادامه داده است. وی مقاله‌های متعددی برای روزنامه‌های خراسان، قدس، جام جم، جمهوری اسلامی و آفتاب یزد در زمینه خاورمیانه و امریکای لاتین نوشته است. وی کتاب تبارشناسی صهیونیسم را در سال 1380 به نگارش در آورده است. بختیاری فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل از دانشگاه علامه طباطبایی است.

دیدگاه های مطرح شده در این مقاله، نظرهای نویسنده است و لزوما نشان دهنده سیاست های پرس تی وی نمی باشد.
موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۲/۱۰/۰۴
محمد رضا نیک نفس

نظرات  (۱)

سلام .دست شما درد نکنه خیلی زحمت کشیدید.موفق باشید.

ایزدی

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی